Alaca Cami / Paşa Camii.
Kalkandelen/Tetovo’nun tarihi bölümünde, Pena Nehri’nin sağ kıyısındaki çok renkli güzel cami 1495 yılında inşa edilmiş. Camiyi yaptıran iki kız kardeşin, Hurşide ve Mensure’nin mezarı caminin bahçesinde. Bu cami, saraydan olmayan kadınların yaptırdıkları tek cami. Cami 1833 yılında tamir görüyor. Barok ve Neo-klasik Osmanlı üslubunda inşa edilmiş cami dört köşe tek bir mekandan oluşuyor.
Fotoğraf: Çağlar Bakır, 2018.
- 1913 yılında biten Balkan Harbi’nden sonra Bükreş Anlaşması ile Makedonya paylaşıldı. Ortodoks ve Katolik Hıristiyanlarla, Bektaşi Müslümanların yoğun olduğu bölgeler Arnavutluk’ta kalırken, muhafazakar Müslüman Arnavutların yoğun oldukları Kosova Sırbistan’a bırakıldı. Manastır, Sırbistan ile Bulgaristan arasında paylaştırılacaktı. Makedonya’dan Bulgaristan’ın hissesine Pirin Makedonyası olarak anılan küçük bir bölge düştü. Makedonya’nın büyük parçasını Sırbistan aldı; sınırları içinde beş yüz bin Makedon ile beş yüz bin Arnavut yaşıyordu.
- Günümüzün Makedonya Cumhuriyeti, “Büyük Makedonya” nın üç parçasından yalnız birini, Vardar Makedonya’sını kapsıyor. “Büyük Makedonya” Batı Bulgaristan’daki Pirin Makedonyası ve Kuzey Yunanistan’da, Selanik çevresindeki Ege Makedonya’sı ile tamamlanıyor.
- Makedon milliyetçiliğinin önemli bir bileşeni, Sırbistan’daki gibi, Arnavut karşıtlığı. Arnavutların çoğunluğu oluşturduğu Batı Makedonya, Makedonya’nın Kosovası diye tanımlanıyor ve sorunlar barındırıyor. İkinci Dünya Savaşı sırasında, Kosova gibi Batı Makedonya da “Büyük Arnavutluk” a dahil edilmişti. Makedonya Arnavutlarının İslami kimliğinin, Kosova Arnavutları ile kıyaslanmayacak ölçüde belirgin oluşu ve bölgede birbiri ardına inşa edilen camiler Sırp nüfusta kaygı yaratıyor. 1987/88’de Miloseviç’in Kosova kampanyasını tırmandırdığı sürede Makedonya’da da Arnavut azınlığa karşı ekonomide, eğitimde, gündelik hayatta ciddi kısıtlamalara gidilmişti. Arnavutlar Tetovo ve Gostivar’da çoğunlukta. İslamcı Türklerde de Arnavutlarla beraber davranma eğilimi ağır basıyor. Bulgaristan’ın Makedonya üzerindeki “tarihi haklar” iddiası, reel sosyalist rejim çöktükten sonra örgütlenen soy milliyetçi akımın etkisi altında gündemdeki yerini korudu.
- 1915 yılında Fransızlar, Avusturyalılara karşı Makedonya’da cephe açtılar.
- 1916, bütün Makedonya için yine kargaşalıklar yılıydı. Yunanistan Kralı Konstantin ile Başbakan Venizelos Birinci Dünya Savaşı’na katılıp katılmama konusunda anlaşamıyorlardı. Eniştesi Alman İmparatoru’na karşı ordu göndermek istemeyen kral, Venizelos’u görevden alınca sabık başbakan Selanik’e kaçtı. Makedonya dağlarına, çekişme içindeki bu çeteler de eklenmişti.
Alaca Cami, Balkan Harbi, Barok, Başbakan Venizelos, Batı Makedonya, Birinci Dünya Savaşı, Bükreş Anlaşması, Büyük Makedonya, Çağlar Bakır, Ege Makedonya’sı, Gostivar, Hurşide ve Mensure, Kalkandelen, Kosova, Makedonya Cumhuriyeti, manastır, Miloseviç, Neo-klasik Osmanlı üslubu, Paşa Camii, Pena Nehri, Pirin Makedonya’sı, Sırbistan, Tetovo, Vardar Makedonya’sı, Yunanistan Kralı Konstantin
Leave A Reply