Yeni yapılan sarayların altında kalan Eski Saraylar, Knossos, Phaistos, Malia ve Petras’ta kısmen gün yüzüne çıkartılmıştır. Geniş yemek salonları, büyük toplantı ve tören salonları, büyük depo/kilerleri ve merkezi sarayları vardı. Sarayın gösterişli yaşamında kullanılan lüks silahlar ve mücevherler gibi, yemek davetlerinde çok renkli Kamares seramiklerinin kullanımı onların kalite ve güzelliğinin ispatıdır (1).
Eski Saraylar Çağı’nda özellikle Knossos ve Phaistos saraylarında, kraliyet atölyelerinde çalışan zanaatkarlar tarafından saraya özgü bir seramik üslubu ortaya çıkarılmıştır. Çok renkli (polykrom) bezemenin gelişmiş bir örneği olan bu seramik, ilk kez İda Dağı’nın güney yamaçlarındaki, bugünkü Kamares kasabası civarında bir mağarada bulunduğu için böyle adlandırılmıştır.
Kamares stili, siyah zemin üzerine kırmızı ve beyaz renklerle boyanmış spiraller, bitkisel motifler, rozetler, daireler, şeritler, çizgiler gibi motiflerinden oluşan bir bezemeye sahiptir. Bazı kaplar kabartmalı olarak çiçekler, midye kabukları ve diğer motiflerle bezelidir (2).
Fotoğrafta Phaistos Sarayı kazılarında bulunan MÖ 1800-1650 yıllarına, Orta Tunç Çağı’na ait lüks Kamares seramiklerinden örnekler görülmektedir.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Kandiye Arkeoloji Müzesi, Girit, 2023.
Ünlü Kamares seramikleri en dekorlu, en süslü seramiklerdendir. Yaratıcı tasarımlarına ilaveten çok kaliteli, ince yapılı, desenleri ve renkleriyle benzersizdirler. Kamares seramikleri başka yerlerde de aranan ürünlerdi. Minos Uygarlığı’nın lüks ihraç mallarıydılar. Tüm Akdeniz, Kiklad Adaları, Kıbrıs, Mısır, Mora, Suriye-Filistin bu seramikler için pazardı (3).
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Kandiye Arkeoloji Müzesi, Girit, 2023.
Farklı fonksiyonu olan parçalar aynı aplike ve motiflerle süslenirdi. Davetlerde kullanılmak üzere hazırlanan bu setler, muhtemelen aynı sanatkarın elinden çıkardı. Fotoğrafta görülen, asillerin akşam yemeğinde Phaistos Sarayı’nda kullanılmak üzere tasarlanmış ayaklı büyük meyvelik MÖ 1800-1700 yıllarına tarihleniyor (4).
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Kandiye Arkeoloji Müzesi, Girit, 2023.
Türün ilk dönemlerinde süsleme kabartma üzerine yapılırken olgun dönemde bazılarına parçalar ilave edilmiştir (5).
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, Kandiye Arkeoloji Müzesi, Girit, 2023.
Doğu Akdeniz’de krali düzeydeki bir armağan değiş tokuşunda Minos seramikleri rol oynadıysa, bu durum Minos çömlek ustalarının yeteneğinin yanı sıra seramiklerin kalitesini ve geniş bir coğrafyaya yayılımını açıklar. Minos Girit’inin Doğu Akdeniz’e açılması labirent söylencesinin tüm Akdeniz’e dilden dile aktarılmasından bile önce seramik ve duvarcı ustaları yoluyla gerçekleşmiştir. Eski Saraylar Dönemi‘nde (MÖ 1900-1700) üretilmeye başlayan Kamares seramiği az miktarda Levant kıyılarında bulunurken, Mısır’da Orta Krallık Dönemi yerleşmelerinde görülmektedir. Kamares seramiğinde uygulanan stil Eski Saraylar Dönemi’nde o kadar tercih görmüştür ki etkisini fresklerde dahi gözlemlemek mümkündür. Kamares seramik stilinin duvar resimlerinde kullanılması gibi bazı unsurların sanatçılar tarafından denenerek geliştirildiği ve farklı sanat dallarına da uygulandığını söylemek mümkündür (6).
Yararlanılan Kaynaklar
(1) Kandiye Arkeoloji Müzesi bilgilendirme levhası.
(2) Girit’in Arkeolojik Mirası ve Söylencesel Geçmişinde Minos Kültürü, Barış Gür, Arkeoloji ve Sanat, Ocak-Nisan 2018. Sayfa 9-24.
(3) Kandiye Arkeoloji Müzesi bilgilendirme levhası.
(4) A.g.e.
(5) A.g.e.
(6) Girit’in Arkeolojik Mirası ve Söylencesel Geçmişinde Minos Kültürü.
Leave A Reply