
Cuma Camii. Cami 5200 kişi alabilecek büyüklükte ama herkesin imamı görebileceği şekilde tasarlanmış. İlk yapımı 10. yüzyıl. Şimdiki durumu 18. yüzyıldan kalma. Mevcut sütunlar değişik tarihlerde yapılmış. En eskisi 1316 yılından. 1517, 1788 ve 1789 yılı yapımı sütunlar da var. Camideki sütunların tümü ahşap ve toplam sütun sayısı 213. Sütunlara böcek gelmesin diye pamuk yağı emdirilmiş. Nadir Şah 17. yüzyılda şehri aldığı zaman bu camiyi ahır olarak kullanmış. Yenilenen sütunlar oymasız, yalın olanlar.
Bu, farklı bir cami: portalı, kubbesi, galerisi ve avlusu yok. Çatısı düz ve ahşap. Çatıda aydınlatma ve havalandırma için bırakılmış açıklıklar var.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu

Caminin ortasındaki bu yapı kışın abdest alırken ılık su temin etmek için düşünülmüş. Ortadaki kazana su konuyor, kenarlarda içine kireç konulan oluklar var. Bu oluklar kazanın altından da geçiyor. Kirecin üzerine su atılınca kireç kızıyor, kazandaki su ılınıyor.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu

Akustik için caminin dört duvarına ellişer küp gömmüşler. Küpler, açık ağızlarıyla sesi karşıya yolluyorlar.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu

Allah Kuli Han’ın yaptırdığı, Taş Avlu Sarayı da denilen Yeni Saray (1830-1838).
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu

Hiva Hanı’nın Yeni Saray’daki kabul hanesi. Han, göçebe komşularından gelen ziyaretçileri avludaki yükseltiye kurulmuş çadırda kabul ediyormuş.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu

Yeni Saray’ın haremi. Solda ortadaki büyük eyvanlı yer Han’ın, her iki yanındaki ikişer eyvan ise eşlerinin. Her eyvanın kendi salonu, yatak odası ve hizmetkar bölümü varmış. Han’ın anne tarafından akrabaları da hizmetkarları ile haremde yaşarlarmış. Harem, Yeni Saray’ın ilk yapılan bölümlerinden biri imiş, yapım tarihi 1830.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu
Leave A Reply