Urartular, Muradiye Şelalesi’nin üzerinde yer aldığı Bendimahi Çayı’nın temiz suyunu kanallar açarak Tuşba merkeze getirmişlerdir.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, 2018.
- Urartular, büyük su kanalları, suni göller yapmış, arazi sulamada ve bataklıkları kurutmada büyük başarı elde etmişlerdir.
- Urartuların üçüncü kralı, Kral Menua (MÖ 810-786) zamanında inşa edilen Menua Kanalı ya da Şamram Kanalı, 51 km uzunluğu ile Urartu su mühendisliğinin bir şaheseridir. Gürpınar Ovası’ndan Van Ovası’na tatlı su taşıyan kanal, günümüze ulaşmıştır, bugün bile yer yer işe yaramaktadır. Araştırmacılar Urartu baraj, gölet ve sulama kanallarının dünyanın hiçbir yerinde bir benzerlerinin daha bulunmadığını kabul ediyorlar.
- Kral II. Rusa (MÖ 685-645), Toprakkale’yi kurmuş, buranın su ihtiyacı için küçük bir akarsu vadisinin önünün kapatılmasıyla yapay bir göl olan Keşiş Gölü ya da Rusa Gölü meydana getirilmiş. Bu göletin güneybatısına, yaklaşık olarak 20-25 metre genişliğinde ve 75 metre uzunluğunda bir set yapılarak su çok yükseldiği zaman taşması engellenmiş ve yazın kontrollü bir şekilde kanallara aktarılması sağlanarak Van’ın kuzeybatı ovası sulanmış. Bu gölet de gelişmiş bir mühendislik ürünü. Bir de Sıhke Göleti var. Erek Dağı‘ndan gelen sular Van’ın orta bölümünü sularken, şehrin kuzeybatı kısmı ise bu iki göletten alınan suyla sulanıyormuş.
- Van’ın 9 km güneyinde yer alan Yoncatepe Kalesi’nin 800 m kuzeyinde, bölgenin en eski sulama tesisi olan Harabe Barajı bulunmaktadır.
Erek Dağı, Gürpınar Ovası, Harabe Barajı, Keşiş Gölü, Kral II. Rusa, Kral Menua, Menua Kanalı, Muradiye Şelalesi, Rusa Gölü, Şamram Kanalı, Sıhke Göleti, su, su mühendisliği, Toprakkale, Tuşba, Urartular, Van Ovası, Yoncatepe Kalesi
Leave A Reply