
Güney Afrika Cumhuriyeti, Cape Town’dan aldığım bir tablo. Doğal yolla ölmüş, ömürleri en fazla 48 saat, kelebeklerin kanatlarından yapılmış Afrikalı kadın resmi. Bu tabloya Yeni Kelebek adını da verebiliz, Yeni Kadın adını da.
Fransa’da, 1953-1963 yılları arasında kalıplaşan algıları kırmak için ortaya çıktı.
“Eski” romanı reddediyorlardı, “eski” ile kastedilen 19. yüzyıl romanıydı:
- Sürekli geçmiş zaman ve üçüncü tekil şahıs anlatısı kullanımı,
- Kronolojik gelişme,
- Düzçizgisel kurgu,
- Her olayın bizi bir sonuca taşıması,
- Dünyanın çözümlenebilir olduğu varsayımına karşı çıkılıyordu ve eski roman kahramanlarının ‘gerçekliğine’ artık kuşkuyla bakıldığı öne sürülüyordu.
Yeni Roman’da ise:
- Her şeyi gören, bilen, kavrayan ve değerlendiren bir yazarın sesi yok, çünkü modern dünyanın karmaşıklığı bir kişi tarafından kavranamaz.
- Zaman dizimi yok, çünkü insan belleğinde zaman dizimi yok.
- Kahraman tipi roman kahramanı yok, çünkü artık kahraman denebilecek insanlar yok.
- Başı sonu belli öyküler artık anlatılmayacak.
- Karakter incelemesi yok.
- Trajedi yok.
- Roman salt gözleme dayalı olacak ve gerçeği yansıtacak.
- Romanların yapıları, dilleri önemli. Dil ise süssüz, özentisiz, dolambaçsız olacak.
- Roman geriye bakmayacak, derin bir anlam peşinde koşmayacak. Çünkü derin bir anlam yok. “Dünya ne anlamlıdır ne de saçma, dünya sadece vardır”. (Robbe-Grillet)
- Seçkinci olmak gerekmez.
- Takvim ya da saatle belirlenmiş, yapay dış zaman yerine iç zaman kullanılacak..
- Şimdiki zaman egemenliği kurgulamaya da yansıtılacak.
- Değerlerin geçiciliğine inanç, direnişe yüceltme.
- Baş aktör zaman. Diğer aktörler önem sırasına göre; olaylar, eşyalar ve en son insan. Yani, Yeni Roman insan odaklı değil, nesne odaklı.
- İdeoloji ile sanat, sosyo-ekonomik yaşam ile edebiyat arasında bağlantı kuran Lucien Goldmann için kapitalizmin erken evresini yansıtan on dokuzuncu yüzyıl romanlarında nesnelere ancak bireylerin özelliklerini vurgulamak amacıyla yer verilirken, daha gelişmiş bir kapitalist sürecin ürünü olan Yeni Roman’da, nesneler bireylerin de önüne geçer çünkü kapitalizmin bu aşamasında bireyin yaşantısı nesneleşmektedir.
- Claude Simon, Michel Butor, Samuell Beckett, Nathalie Sarraute, Alain Robbe-Grillet, Marguerite Duras, Robert Pinget, Claude Ollier, Yeni Roman hakkında makaleler yazıp roman konusunu sorunsallaştırdılar, yazdıklarını Yeni Roman tarzında yazdılar.
Yeni Roman, aynı Marcel Duchamp’ın sanatın metalaşması ile, Andy Warhol’un sanatın seri üretime dönüşmesiyle alay etmesi gibi, Postmodern bilincin doğuşuydu.
Yararlanılan Kaynaklar
- Don Kişot’tan Bugüne Roman, Jale Parla, İletişim, 2000.
- Başka Hayatlar, Nilüfer Kuyaş, Dünya Kitapları, 2003.
- Değişme, Michel Butor, Dr. Mükerrem Akdeniz, Can Yayınları, 1991.
Leave A Reply