
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, 2017.
Doğum ve ölüm tarihleri tam olarak bilinmeyen Sun Zi’nin Bahar ve Güz Döneminin (MÖ 770-476) sonunda MÖ 6. yüzyılın ortasında doğduğu (1), yaklaşık olarak MÖ 544-496 yılları arasında yaşadığı (2) düşünülmektedir. 13 bölümden oluşan Savaş Sanatı, bütün dünyada askeri klasiklerin atası, en önemli strateji eserlerinden biri olarak kabul edilmektedir (3). Bölümler ‘Sun Zi der ki:’ diye başlar.
Taktik Saldırı bölümünden:
Yüz savaşta yüz zafer kazanmak en mükemmeli değildir. En iyisi savaşmadan baş eğdirmektir (4).
Askerlikte kural on katıysan kuşat, beş katıysan saldır, bir katıysan dağıt, denksen hakkından gelebil, azsan çekilebil, zayıfsan kapışmaktan kaçındır.
Hükümdar ile komutan birbirine yakınsa o ülke güçlü olur, ilişkileri zayıfsa o ülke mutlaka zayıf düşer (5).
Duruş (Konuşlanış) bölümünden:
İyi bir savaşçı yenilgiye uğratılamayacağı koşulları yaratabilir, ama düşmanı yenilgiye uğratabilecek koşulları yaratamaz. İyi savaşçı zaferi kolay kazanandır. Onun için iyi savaşanın zaferinin ne hikmeti, şöhreti, ne de kahramanlığı olur (6). İyi savaşan biri kendini yenilmeyecek bir konumda tutar. Askerlikte kuralın birincisi ölçü, ikincisi nicelik, üçüncüsü hesaplama, dördüncüsü tartı, beşincisi zaferdir (7).
Harekat bölümünden:
Sesli komutlar duyulmaz, onun için davullar vardır, herkes birbirini göremez, bu nedenle flamalar vardır. Davullarla flamalar askerin kulağı ve gözüdür (8).
Sabah askerlerin savaşma isteği yüksek, gün ortası biraz daha az olur ve akşam da geri çekilmeye yatkın olurlar. Orduyu iyi yöneten kişi düşmanın savaşma şevki yüksekken saklanır, savaşma şevki düşmeye ve geri çekilmeye başlayınca saldırır.
Askeri harekat yöntemi:
Düşmana yamaç yukarı saldırma,
Yamaçtan aşağı gelen düşmanın önünde durma,
Kaçıyormuş gibi yapan düşmanı kovalama,
Sıkı askerlerinin üzerine yürüme,
Düşmanın yemini yutma,
Geri çekilenlere müdahale etme,
Düşmanı kuşattığında ona kaçabileceği bir alan bırak, köşeye sıkışmış düşmana baskı yapma. İşte bu savaş sanatıdır (9).
Yararlanılan Kaynak
(1) Savaş Sanatı, Sun Tzu, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2017. Sayfa x.
(2) Kısa Çin Tarihi, Gordon Kerr, Say Yayınları, 2021. Sayfa 34.
(3) Savaş Sanatı, sayfa xiii.
(4) A.g.e., sayfa 7.
(5) A.g.e., sayfa 8.
(6) A.g.e., sayfa 11.
(7) A.g.e., sayfa 12.
(8) A.g.e., sayfa 20.
(9) A.g.e., sayfa 21.
Leave A Reply