Aynalı Süpürge

Edirne’de çeyiz serildiğinde aynalı süpürge de yerini alır.
Fotoğraflar: Füsun Kavrakoğlu, Necmi İğe Evi Etnografya Müzesi, Edirne, 2022.

Edirne’nin geleneksel el sanatları içinde süpürgecilik önemli bir yer tutar. Süpürge hüner isteyen, ustalık gerektiren bir üründür. Süpürgecilik mesleğinin tarihi çok eskilere dayanmakta olup Balkanlar’dan Türkiye’ye göç eden Türklerle birlikte Anadolu’nun çeşitli yerlerine dağılmıştır.

Temel hammaddesi süpürge otudur. Bu ot, tohumlu bir bitki olduğundan süpürge bereketin simgesi kabul edilmiştir. Süpürge bereket getirdiği gibi tüm kötülüğü de süpürüp atar. Bazı yörelerde bir kız çocuğu dünyaya geldiğinde onun onuruna bir süpürge alınması adet olmuştur. Edirne geleneğinde aynalı süpürge gelin süpürgesidir. Bu süpürgeler, çeyiz için özel olarak yaptırılır. Özelliği, her iki tarafına ayna konması, renkli yün, ponpon, kurdele, çeşitli boncuklar, renkli gelin pulları ile süslemeler yapılmasıdır. Eskiden süpürgecilik itibarlı bir meslek olduğundan hiç sorgulamadan kız verilirdi. Gelin süpürgesinin üzerindeki ayna, güzelliği ve temizliği ifade eder. Trakya’da bakımlı, güzel, temiz olmaya verilen önemi simgeler. Aynalı süpürgenin sapına kabara çakılı ise süpürgeyi tutan kızın bekar olduğunu gösterir. Bir evin kapısına aynalı süpürge asılmışsa o evde evlilik çağında bekar kız olduğuna bir işarettir.