
Çin, Moğol ve Türk toplulukları temel alan bazı Doğu Zodyak sistemi örneklerinde ortak semboller genellikle aynı sırayla yer alır, ufak tefek farklılara rastlanır. Güneşin hareketiyle hayvanlar arasında bağ kurmak Doğu’da gelenektir (1).
Kaplumbağa, Çinliler, Moğollar ve Türkler için simgesel değer taşır, sonsuza kadar ayakta kalması düşünülen dikilitaşların kaidesi olarak kullanılmıştır (2).
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, 2017.
Çinliler sabır toplumudur. Her işi, karşılarındakini çıldırtacak bir sabırla yaparlar. Bu özellik, diplomaside onların çok işine yarar (3).
Çinlilerin en önemli özelliklerinden biri de, geçmişte yaşanan zorlukları bilmeleri ve unutmamalarıdır (4). Yaşlı Asyalıların çoğunun oldukça ırkçı olduğu söylenir (5).
“İnsan börek, ev, tarla filan satabilir ama kanını satmamalıdır. Kanını satacağına vücudunu sat daha iyi, vücudunu satmak kendini satmaktır sonuçta ama kanını satmak atalarını satmaktır.” (6). Çin’deki eski bir kavrayışa göre ölüm yaşamın devamıdır. Ölen kişinin önceden kullandığı eşyalar ve onun sosyal konumunu temsil eden şeyler öteki dünyada da kullanması için tabutuna ya da yakıldıktan sonra küllerinin kutusuna konur (7). Qingming Festivali ya da Mezar Süpürme Günü’nde Çinliler, aile büyüklerinin mezarlarına giderek temizlik yaparlar ve çiçek, tütsü gibi şeyler götürerek dua ederler (8). Çin geleneklerine göre, hayatı boyunca bize hizmet etmiş olan kişi yaşlandığında ona bakmak da bize düşer (9).
Çinliler, cinsel yaşamla ilgili bütün konularda son derece muhafazakardılar. MÖ 200’lü yıllara ait bazı metinlerde cinsellikten açıkça bahsedilmiş ama daha sonraki dönemlere ait metinlerde, dolaylı yollardan imgeler ve sözcük oyunlarıyla açıklanır olmuştur. Geleneklere göre toplum içinde sevgi ya da seks gösterileri yasaktır. Sanatta da erotik olanın açıkça ifade edilmesinden kaçınılırdı; erotik edebiyat da imalarla yetinir. Cinsellikle ilgili her şey simgelerle anlatılır. Cinsellik iç dünyaya aittir. Çin’de cinsel eğitime hiç önem verilmemiştir. Resmi durumlarda vücut temasından kaçınılmalıdır. Ahlak kurallarına aykırı her şey gizlenmelidir. Çıplaklığı sevmezler ve bunun sadece vahşilere uygun olduğunu düşünürler. Çıplaklık ayrıca bir suç veya bu suça verilen cezanın bir parçası olabilir. Çin’de genellikle insanlar giyinik yatarlar. Zifaf yatağında da giysilerin bir kısmı çıkarılmaz. Çıplak bir kadını sadece kocası görebilir. Kadın çıplaklığı hala bir tabudur (10).
Yararlanılan Kaynaklar
- Modern İpek Yolu, Kırmızı Kedi Yayıncılık, Ekim 2017. Doğu ve Orta Asya Zodyağı, Prof. Dr. İsenbike Togan.
- Cengiz Han ve Mirasçıları Büyük Moğol İmparatorluğu, Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi, 2006. Kalem-i Siyahi Tekniği, Filiz Çağman, sayfa 424, 425.
- Bilmediğimiz Çin, Kamil Erdoğdu, Kırmızı Kedi Yayınevi, 2021. Sayfa 246.
- A.g.e., sayfa 244.
- İç Mekan Çin Mahallesi, Charles Yu, İthaki Yayınları, 2021. Sayfa 79.
- Kanını Satan Adam, Yu Hua, Jaguar Kitap, 2018. Sayfa 89.
- On Sözcükte Çin, Yu Hua, Jaguar Kitap 2020. Sayfa 206.
- Bilmediğimiz Çin, sayfa 229.
- Yaşamak, Yu Hua, Jaguar Kitap, 2016. Sayfa 47.
- Çin Simgeleri Sözlüğü, Wolfram Eberhard, Kabalcı Yayınevi 2000. Sayfa 17-19, 27, 29, 82, 83, 135, 168, 269.
Leave A Reply