Fotoğraf:www.pinterest.com
- Zeka, klasik olarak,
alışılmışın dışındaki sorunları çözmede beceriklilik,
öngörü,
yaratıcılık,
yeni bir düzeni ortaya çıkaran bir kestirimde bulunmak şeklinde tanımlanır. - Zeka, bilgiye ilişkin olguların tümünü kapsayacak biçimde kullanılmıştır. Genel olarak dikkat, bellek, yargılama, akıl yürütme, soyutlama vs diye adlandırdığımız zihinsel yetiler zekadır.
- Zeka, en az bir kültür tarafından verilen problemleri çözmek veya eserler yaratmak için kullanılan bilgi işleme potansiyeli olarak da tanımlanıyor.
- Kantçı idealizmde bilginin, akıl tarafından kurulduğu fikri, temel bir önerme niteliğindedir.
- Zekadan bahsedildiğinde bireysel farklılıklar gündeme gelir. Bu farklılıklar, Alfred Binet ve Theodore Simon’u, 1905 yılında ilk şeklinde yayınladığı ünlü Metrik Zeka Ölçeği’ni geliştirmeye itmiştir. Üstün zeka tanımı IQ testinde 130 ve yukarı alanlar için kullanılır. Lewis Madison Terman ABD’de, René Zazzo Fransa’da testler geliştirmişlerdir. SAT gibi zeka testlerinin daha karmaşık çeşitleri de ortaya çıkmıştır. Akademik Yetenek Testi olan ilk açılımı daha sonra Akademik Değerlendirme Testi olarak değiştirilmiştir. (Scholastic Aptitude Test-Scholastic Assesment Test)
- Zekayı uyuma bağlayan görüşler de vardır. Zekanın bir üst uyum şekli olduğu Bergson ve Piaget tarafından da savunulmuştur. Bu önermeye göre zeka, bir amacın gerçekleştirilmesi için araçların duruma uygun kılınmasıdır.
- Alet yapımı da bir zeka ölçütüdür. Burada kastedilen alet geniş kapsamlıdır: matematik gibi simgesel sistemler, dil, tasarımlar, çalışma yöntemleri vs. Henri-Louis Bergson (1859-1941), insanın homo sapiens değil, homo faber olarak adlandırılmasını önermiştir. Homo sapiens, zekası sayesinde çevresiyle belli bir uyum sağlamış ve dolayısıyla yaşanan anı aşarak serbestçe düşünmek, akıl yürütmek imkanını bulmuş insan anlamına gelir. Homo faber, tabiat ortasında kendi yaşamını sürdürmek amacıyla gereken araçları kendisi üretmek zorunda kalan insandır.
- Hangi spesifik genlerin ve hangi somut çevre faktörlerinin zekamızdan sorumlu olduğu kesin olarak bilinmiyor. İngiltere’de, Twins Early Development Study çerçevesinde gerçekleştirilen araştırmada daha iyi beslenmenin, daha uzun okul eğitiminin zekamızı geliştirdiği, okumanın zekayı olumlu etkilediği saptanmış. Araştırma sonuçlarına göre, okumak, soyut düşünmeyi güçlendiriyor; motivasyon da belli bir şey üzerinde konsantre olmamıza yardımcı olduğu için zekayı tetikliyor.
- The Cambridge Handbook of Intelligence adlı kitabın bir bölümünde birçok kişilik özelliğinin bilişsel süreç ve becerileri gerektirdiğine dikkat çekiliyor.
ABD, Akademik Yetenek Testi, Alfred Binet, Bergson, Beyin, Beyin Salatası, Bilgi, Fransa, Henri-Louis Bergson, homo faber, homo sapiens, IQ testi, Kantçı idealizm, Lewis Madison Terman, Metrik Zeka Ölçeği, öngörü, Piaget, René Zazzo, SAT, Scholastic Aptitude Test-Scholastic Assesment Test, The Cambridge Handbook of Intelligence, Theodore Simon, Twins Early Development Study, Üstün zeka tanımı, yaratıcılık, Zeka
Leave A Reply