
Pompei Arkeoloji Parkı’nda bulunmuş olan gümüş sofra takımları Moregine Hazinesi olarak adlandırılıyor ve Herculaneum Arkeoloji Parkı içindeki müzede sergileniyor.
MS 1.yüzyıldan itibaren cam eşyalar da gözde oldu. Cam eşyaların da ucuzluk, eritilerek dönüştürülebilmesi ve metal kap-kaçak gibi yemeğin ve içeceğin tadını değiştirmemesi gibi avantajları vardı.
Fotoğraf: Füsun Kavrakoğlu, 2019.
- Antik Yunan’da Arkaik Dönem’de (MÖ 750-MÖ 480) yaşayanların sade bir mutfağı vardı. Doğulu mutfaklar daha zengindi. Persler ve Lidyalılar gösterişli sofralarıyla ünlüydüler. Önce Yunanlılar, daha sonra doğudan göç alan Sicilya ve Güney İtalya görkemli doğu mutfağının etkisinde kaldılar. MÖ 5. yüzyıla gelindiğinde doğu ile gelişen ticaret beslenme alışkanlıklarına yenilikler getirdi. Çok çeşitli ekmek ve çörekler yapan fırınlar kuruldu; fırıncılık bir meslek dalı olarak gelişti. Varlıklı kişilerin evlerinde yemekleri aşçılar pişirmeye başladı. Atina Fenike’den hurma ve buğday, Suriye’den incir, Likya’dan isli et, Paphlagonia’dan badem ve ceviz ithal ediyor, uzak diyarlardan baharat alıyordu. 5
- Tuz, yemeklere lezzet katmasının yanı sıra, yiyeceklerin uzun süre korunmasına ve hayvan derilerinin saklanmasında kullanılıyordu. 3
- Bal, zamanla yemek malzemeleri arasına girdi. Antik Yunan’da Klasik Dönem (MÖ 5. ve 4. yüzyıl) sonlarında değişik tatları karıştırma eğilimi öne çıktı. Bu eğilim daha sonra Roma mutfağında da görülmüş, bal yemek ve soslara eklenmiş, ayrıca çeşitli besin maddeleri bala yatırılarak konserve edilmiştir. Batı dünyası ilk kez MÖ 3.-2. yüzyılda tanıştığı Hint kökenli şekerkamışını yavan bulmuştu, bu yüzden balın işlevi çoktu.5
- MÖ 3. yüzyılın sonunda, Kartaca Savaşları’ndan galip çıkan Roma’da köle gücüyle çalıştırılan büyük çiftlikler (latifundia) ortaya çıkmıştır. MÖ 2. yüzyıl sonlarında soylu ve varlıklı kişiler, ilişkiye girdikleri Helenistik dünyanın etkisiyle pek çok hususun yanı sıra beslenmede de lükse yönelmişlerdir. Pontus bölgesinden kiraz, İran’dan fındık; Kuzey Afrika, Mısır, İspanya’dan buğday; Hindistan, Seylan (Sri Lanka), Güney Arabistan’dan baharat ithal edilmeye başlanmıştır. Çok sevilen ciğer ezmesi için domuzlar besiye çekilerek ciğerlerinin olağanüstü büyümesi sağlanmıştır. Kümes hayvanlarının semirmesi için de çeşitli yöntemler uygulandığı biliniyor. 5
Yararlanılan Kaynaklar
Kültepe Tabletlerinde Geçen Yiyecek ve İçecekler, Dr. Murat Çayır, Aktüel Arkeoloji, Eylül-Ekim 2013.
Antik Dönemde Beslenme, İnci Delemen, Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları, 2003.
Leave A Reply