- İslam ve Müslüman terimlerinin Avrupa’da kullanılmaya başlaması 14. yüzyılı bulur. Ortaçağ Arap, Mağrip, Sarazen gibi etnik terimleri veya İsmail’in Halkı, Hacer’in Halkı gibi Kitabı Mukaddes kaynaklı isimleri ve İsrail’in mücadele edeceği halkların isimlerini kullanmayı tercih etmiştir.
Herkül, kayaları yararak açmış Cebelitarık Boğazı’nı. Atlas okyanusunun suları Akdeniz’ e, Akdeniz’ in suları ise Atlas Okyanusu’na Herkül Sütunları’nın arasından akar. Sütunlar, Cebelitarık Boğazı’nın bitimindeki her iki tarafta bulunan Cebelitarık ve Ceuta burunlarını temsil eder. Sütunlar, eski dünyanın sınırlarını belirlerdi, buranın ötesinde bir şey yoktu (Nec Plus Ultra). Atlas Okyanusu’na o dönemde verilen ad Mare Tenebrosum (Karanlıklar Denizi) ise, bilinmeyen bir dünyanın yarattığı korkuyu yansıtırdı. Amerika kıtası keşfedildikten sonra Şarlken, Ötesi’nin de hakimi olduğunu vurgulamak için bayraklarına Plus Ultra yazdırmış; 1535 yılında Barbaros Hayrettin Paşa’yı alt etmek için Tunus’a donanma çıkardığında bu bayrakları kullanmıştı.
Fotoğraf: Burhan Baytekin
- İslam konusunda ilk bilinenler, Arapların yayılma döneminin ilk yıllarında, 632 yılından sonra fethedilmiş olan topraklarda yaşayan Bizanslı yazarlara dayanır. Hıristiyan teolog Yuhanna ben Mansur ben Sarjun (Johannes Damascenus 645-y. 750), Hazreti Muhammed’i sahte bir peygamber olarak tanıtır.
- İslam, Karolenj aydınlarının metinlerinde fazla yer bulmaz. Kutsal Roma Germen İmparatorluğu’nun başlangıcı sayılabilecek Karolenj Dönemi (8. ve 9. yüzyıllar), Fransa ve İtalya’nın kıyılarını yağmalayan Sarazen korsanlarla çatışmalara, Abbasi Halifesi Harun er-Reşid’le (766-809)diplomatik ilişkilere, Reşid’in Şarlman’a bir fil armağan etmesine sahne olmuştur.
- İspanya’da 741 yılının Tarihi Kayıtları Sarazenlerin Bizans topraklarını istilasını ayrıntılı şekilde anlatır. Berberi öncü Tarık bin Ziyad (y. 670-720), Afrika Valisi Musa bin Nusayr (640-716) ile birlikte, adını ondan alacak olan boğazı geçer: Cebelitarık veya Tarık’ın Dağı. Vizigot hakimiyeti altındaki siyasi bir kriz geçirmekte olan krallığı istila ederler.
- Endülüs’te iki dilli ve iki kültürlü olan Hıristiyan aydınlara Araplaşmış anlamına gelen Mustarib adı verilirdi. Genelde barışçı geçen hakimiyet sürecinin istisnalarından biri Kurtuba’da gerçekleşen toplu bir direniştir: Toledo Piskoposu (Aziz) Eulogius öncülüğünde 50 gönüllü, dine hakaret ederek Müslüman yetkilileri kışkırtmış ve katliama yol açmışlardır. Hıristiyan yetkililer, Arap kültürünü, Ortaçağ romans şiirinin oluşumunu etkileyen kafiyeli şiirlerini, Arap dilini çekici bulan Kurtuba gençliğinin Latince eğitiminden vazgeçmesinden yakınmaktaydı.
- Batı’da birkaç yüzyıl boyunca Peygamber’in aşağılayıcı biyografileri tek ifade şekli olmuştur. İsmail’in soyundan bir kavme doğan Hz. Muhammed Sarazen Arapların lideri ve sahte peygamberi olarak tasvir edilmiştir.
Yararlanılan Kaynak
Ortaçağ, Umberto Eco, Alfa Basım Yayım Dağıtım, 2012. Sayfa 642-648.
Leave A Reply