Batı’da Üniversitenin Kuruluş ve Gelişimi 3

Yıllarına göre İlk kurulan üniversiteler ve günümüzde bulundukları ülkeler:

Bologna Üniversitesi (İtalya) 1000

Rönesans ile Antik Yunan ve Roma’nın dil ve edebiyatı önem kazandı. Matematik, geometri,müzik ve fiziki egzersizler öğretilmeye, Antik Yunan’da geçerli olan sadece  zihnin değil, vücudun da çalıştırılması gerektiği görüşü tekrar kabul gördü, ders programlarına alınmaya başladı. Eğitim, artık bilgi edinmenin yanı sıra fikir üretmek, beğeni geliştirmek anlamı da taşımaya başladı. Oxford ve Cambrigde bu yeni eğitim tarzını hemen uygulamaya koydular, Paris Üniversitesi de 1458 yılından başlayarak Yunancayı ders programına aldı.

16. yüzyılda Reform hareketi ile Protestanların ve ona karşı oluşan Karşı-Reform ile de Cizvitlerin (İsa’nın Topluluğu – The Society of Jesus) eğitime farklı etkileri oldu. Katolikliği yaymak için misyonerliği birinci vazife edinen Cizvitler gittikleri ülkelerde okullar açtılar, üniversiteden çok orta eğitime önem verdiler. Fransa, İspanya ve İspanyol sömürgelerindeki üniversitelerde teoloji ve skolastik felsefe konularında  çok etkin oldular, yeni konulara eğilmediler. Ancak hocalık yapan Cizvit papazlar çok iyi eğitim verdiler, disiplini çok katı uygulamayarak, ferah, güzel binalarda eğitim vererek okullara duyulan hevesi artırdılar. Kurulan Protestan üniversiteler de diğerleri  gibi kendi din anlayışlarının savunmasını yapmanın yanı sıra Hümanizm faktörünü de eğitimlerinde gözettiler. Ama bu dönemde tüm eğitim kurumları dini propaganda merkezlerine dönüştü, görüşleri dönemin  iklimine uymayan hocalar okullardan uzaklaştırıldı. Klasik edebiyat tamamen ihmal edildi, Latince yavaş yavaş eğitim dili olmaktan çıkmaya başladı.